'Zorg voor een goed loket': Expertisecentrum precisietechniek

Pps-activiteiten #Leven lang ontwikkelen #Mkb #Artikel

Arjan van Wijngaarden is programmamanager van het Expertisecentrum precisietechniek, een vereniging van mkb-bedrijven die samenwerken met het onderwijs.

Hoe ben jij terechtgekomen in de wereld van publiek-private samenwerking?
“Ik ben vanuit het bedrijfsleven, de precisietechniek, naar het onderwijs gestapt. Ik wilde leren hoe onderwijs ‘werkt’, om vandaaruit in samenwerking verbeteringen door te voeren waar iedereen tevreden over is.”

Wat biedt het Expertisecentrum precisietechniek als het om onderwijs gaat?
“Een eigen hybride bedrijfsvakschool voor bbl+ op mbo niveau 3 en een cursorisch opleidingsprogramma voor leven lang ontwikkelen. En dat met behulp van een mooi onderwijsprogramma met e-learning en alles erop en eraan.”

Waarom zou ik als mkb’er bij jullie aankloppen?
“Omdat je behoefte hebt aan goed opgeleide mensen, en omdat je merkt dat de bestaande opleidingen daarvoor niet voldoen. De wereld van de precisietechniek is veranderd, er is een transitie geweest van ambacht naar proces. Maar in het onderwijs ziet alles er nog net zo uit als 30 jaar geleden. Van de competenties waartoe scholen opleiden, is 80 procent niet meer bruikbaar.”

Waarom werken jullie dan toch samen met het onderwijs?
“Onderwijs is een vak. Bedrijfsvakschool klinkt best aardig, maar als het moet leiden tot diplomering, heb je het onderwijs nodig. Bedrijven produceren, onderwijsinstellingen leren leren. En we hebben elkaar nodig om het imago en de instroom in de techniek te verbeteren. We werken samen met de hele onderwijskolom: van het geven van gastessen op scholen tot voorlichting op open huizen bij een vmbo-school. En publiek-private samenwerking brengt de expertises bij elkaar.”

Wat moet een PPS naar jullie idee doen om het mkb goed te bedienen?
“Voor een mkb’er is het belangrijk dat er een goed loket is, dat iemand voor hem gaat lopen en de dingen regelt. Als mkb’er ga je uit jezelf echt geen school bellen om een gastles te geven. Als je acht man hebt lopen en je moet je klanten bedienen, dan heb je daar geen tijd voor. Maar je wilt wel een stem hebben, mee kunnen bouwen, je ideeën kwijt kunnen. Het ECP zoekt de balans: ontlasten én zinvol belasten.”

Waar zitten de bottlenecks in de samenwerking?
“Als mkb’er anticipeer je op veranderingen. Dat doe je samen met je klanten en je medewerkers. Je maakt plannen met elkaar, die bespreek je met elkaar, en zo ga je de wereld in. Maar ga je samenwerken met onderwijsinstellingen, dan ben je in één keer je slagkracht kwijt. Zij adopteren je project, trekken het hun organisatie in, en vervolgens gaat het verder in hun tempo en cultuur. Wat mkb-ondernemers in een week voor elkaar krijgen, duurt in het onderwijs drie maanden. Aan de andere kant missen mkb-bedrijven weer een leercultuur. Zij leven bij de dag.”

Wat zou je anderen adviseren?
“Pak de hele onderwijskolom en innoveer en leer met elkaar. Maar zorg ervoor dat je samen de regie blijft houden: als je wilt dat het wordt gedaan, doe het dan! Daar zijn mooie voorbeelden van: zo heeft onze samenwerkingspartner Metalent samen met een van de leerbedrijven een VR-film gemaakt waarmee ze inmiddels op zo’n 70 vmbo-scholen langs zijn geweest. Wij zetten daaromheen een training op waarin we negen praktijkopleiders leren hoe je moet kijken door de bril van de doelgroep (de vmbo-leerlingen) en hoe je gastlessen kunt verzorgen. Tot slot: ga niet alles opnieuw verzinnen, vaak is het er al en is het een kwestie van slim verbinden.”

Wat is jullie ambitie?
"In 2025 weet iedereen dat alle doelgroepen (medewerkers, managers en leerlingen) via het ECP kwaliteitsonderwijs op gebied van verspanen en precisietechniek kunnen volgen. Wij willen een actieve vereniging zijn waar plaats is voor iedereen die passie heeft voor precisietechniek en verspanen. Ons expertisecentrum is er grotendeels al en er zit een verdienmodel achter. Wij willen hierna niet nog een keer subsidie en nog een keer subsidie; we hebben alleen funding nodig om op gang te komen.”

Tip
“Wil je het mkb in zijn kracht zetten, dan moet je de dingen snel opvolgen. Dat zijn ondernemers gewend. In de publieke sector moet je over zoveel schijven om uiteindelijk gerealiseerd te krijgen wat je al lang weet en wilt, dat het geduld van ondernemers soms opraakt. Dan loop je de kans dat de pps uit de publieke sector getrokken wordt. In onze sector zie je bijvoorbeeld private opleiders ontstaan waarmee steeds meer bedrijven gaan samenwerken.”

Dit portret is onderdeel van een reeks portretten van publiek private samenwerkingen (pps) die koploper zijn in het bereiken van én bovendien meerwaarde bieden voor mkb-bedrijven. Het mkb is de groeimotor van de Nederlandse economie. Van de ruim 10.000 partners van pps is 80% mkb. Tegelijkertijd werkt het overgrote deel ervan (96%) nog helemaal niet samen met het onderwijs. Dat is een gemiste kans, omdat door samen te werken zoveel - letterlijke en figuurlijke - winst valt te behalen. Deze kleine(re) bedrijven moeten het juist hebben van samenwerking om hun personeelsbestand up to date te houden en nieuw talent aan trekken en te behouden. Of bijvoorbeeld te profiteren van innovaties op het gebied van duurzaamheid en digitalisering. Want als klein bedrijf kun je dat niet allemaal zelf organiseren. Daarom werkt Katapult in 2020 en 2021, in opdracht van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat, aan het actiever betrekken van mkb-bedrijven bij een voor hen relevante pps. Om als pps te leren hoe je het mkb het beste kunt bereiken en bedienen hebben we de koplopers naar hun ervaringen gevraagd.