Katapult is een netwerk van meer dan 550 samenwerkingsverbanden tussen onderwijs en bedrijfsleven en groeit continu.

Introductie Tool: breng je mkb-aanbod in kaart Tool: 4 soorten aanbod nader bekeken Tips Uit de praktijk Masterclass Ook interessant!

Aan wat voor aanbod kun je denken?

Een belangrijk motief voor mkb’ers om mee te doen aan een pps is om directe toegang tot talent te krijgen. Daar spelen pps’en met hun aanbod op in. De manier waarop zij de ‘ontmoeting’ van studenten (en docenten) en ondernemers vormgeven, verschilt echter. Dat zien we bij alle meer dan 300 pps’en binnen Katapult. We zien het ook binnen de 15 koplopers die we meer in detail hebben bevraagd.

Tool: breng je mkb-aanbod in kaart

Hoe zou je het mkb-aanbod van jouw pps typeren? Dit model brengt de mogelijkheden op hoofdlijnen in kaart en kan je helpen bij het ontwikkelen van gericht mkb aanbod. Aanbod dat zowel aansluit bij jouw doelgroep als bij het aanbod en mogelijkheden die er vanuit de pps al zijn:

op de ene as staat de inhoudelijke focus van de pps: die kan variëren van innovatie van/met de beroepspraktijk tot zelf opleiden
op de andere as staat de positie van de pps ten opzichte van het mkb: die kan uiteenlopen van zakelijk en resultaatgericht (op basis van concrete afspraken) tot meer experimenteel en op open innovatie gericht.

In de praktijk heeft een pps natuurlijk vaak een waaier aan activiteiten verdeeld over beide assen. Bij het finetunen van je aanbod gaat het erom goed te snappen waar de behoeften van alle partijen liggen, welke verwachtingen er zijn en wat daarvan kan worden waargemaakt.

Lees verder bij Wat kenmerkt het mkb?
Lees verder bij Waar zitten de behoeften van het mkb?

Tool: 4 soorten aanbod nader bekeken

Onderzoeks- of innovatieproject

Veel pps’en kunnen antwoord bieden op een concreet vraagstuk uit de praktijk van een ondernemer, vergelijkbaar met wat een commerciele partij op het gebied van onderzoek of concultancy kan doen. Dit komt doordat zij innovatieve onderwijsvormen ontwikkelen waarin een concreet vraagstuk uit de praktijk centraal staat (zoals fieldlabs, digitale werkplaatsen of communities for development). Vaak bieden zij ook een fysiek lab met state-of-the art-faciliteiten waarover een kleine mkb’er niet beschikt. Voordeel voor mkb-ondernemers is dat zij met inzet van studenten, docenten en/of onderzoekers een oplossing krijgen voor hun vraagstuk die verder gaat dan een stage of afstudeeronderzoek. Daarnaast is het, met name vanwege de kosten, laagdrempeliger dan bij een commerciële partij. Voordeel voor het onderwijs is dat de innovatie doorwerkt in de onderwijskwaliteit en mogelijk leidt tot meer instroom in opleidingen, minder uitval en meer en betere uitstroom naar de arbeidsmarkt. Afhankelijk van het soort vraagstuk en waar de prioriteit ligt (bij leereffecten voor studenten of oplossing voor het bedrijf) kan hieraan een verdienmodel voor de pps worden gekoppeld.
Pps-voorbeelden: Cleantech Center (werken aan ‘challenges’), NexTechnician (loket voor vraagstukken uit de praktijk), TechForFuture (betaalde innovatieopdrachten met resultaatverplichting), Topcentrum E-commerce (werkplaats digitalisering; consultancy), CHILL (hulp bij technische innovatie in labs).

Opleidingen en modules

Veel pps’en ontwikkelen onderwijs. Denk voor de mkb-doelgroep aan de ontwikkeling van modules die ook kortcyclisch zijn in te zetten. Dit kan zowel voor het opleiden van huidig als nieuw personeel worden ingezet. Aanbod is fysiek of via e-learning of kan een combinatie zijn. Ook kan het hierbij gaan om leren voor diploma’s of certificaten, zoals een bbl-opleiding (formeel), maar dit hoeft niet. De opleidingen worden veelal vorm gegeven i.s.m. bedrijven. In sommige gevallen is daar een brancheorganisatie bij betrokken. Omscholing van zij-instromers wordt voor het mkb in sommige sectoren (zoals IT) steeds aantrekkelijker. Ondernemers kunnen bij een pps die opleidingen en modules aanbiedt terecht met vragen als: Hoe kan ik mijn medewerkers opleiden voor de nieuwste technieken i.h.k.v. de energietransitie? of Hoe vind ik als mkb’er nieuw IT talent, zonder de aantrekkingskracht van de corporates?
Pps-voorbeelden: Expertisecentrum voor precisietechniek (ontwikkelen nieuwe BBL-opleiding), Plant of the Future (simulatieomgeving voor training), Make IT Work (uitvoering kortdurende om- en bijscholing), CIVIL (modules in combinatie met faciliteiten en examinering).

Learning communities

In een learning community worden leren, werken en innoveren verbonden rondom een complexe (maatschappelijke) uitdaging. Een learning community stelt mkb’ers in staat op een laagdrempelige manier bezig te zijn met vraagstukken die individuele bedrijven overstijgen. Ze kunnen gaan over een sectorspecifiek of juist regionaal thema. Een vraagstuk op een sectorspecifiek thema is bijvoorbeeld Hoe kan ik gebruik maken van nieuwe technologieën in de logistiek? en een voorbeeld van een regionaal vraagstuk is Hoe behouden we voldoende technisch talent voon onze regio?
Pps-voorbeelden: EnTranCe (leer-, onderzoeks- en werkomgeving voor de energietransitie); TIP Community Logistiek (leergemeenschap voor studenten en young professionals), Smart Welding Factory (living labs), Tech4Food (Bootcamp ICT-Campus).

Netwerken

Als netwerk van onderwijs- en kennisinstellingen, bedrijven en overheden, is elke pps in potentie waardevol voor het mkb vanwege de toegang tot kennis, contacten en faciliteiten. Een pps met specifiek netwerk als aanbod richting het mkb initieert netwerkevenementen, kennissessies en/of biedt een (online) platform voor het delen van informatie en soms ook personeel. Vaak zet de pps maatschappelijke uitdagingen op de agenda. De waarde en aantrekkingskracht van een netwerk versterkt de profilering van de regio. Soms uit netwerkpartnerschap zich in financieel commitment of bijdrage in uren. Vaker is het een open netwerk, waarbij activiteiten voor alle geïnteresseerden toegankelijk zijn.
Pps-voorbeelden: ACIN (Knowledge Mile BIZ, Impact Network), EnTranCe (Barn Talks, Energy Barn), NexTechnician (community, arbeidspool), Topcentrum E-Commerce (netwerk voor kennisdeling via o.a. bijeenkomsten), Culture Club (kickstarter voor alumni), Tech4Food (hackathons), Cleantech Center (Kennisplatform circulaire economie).

Tips

Wees onderscheidend. “Zorg dat je je met je aanbod onderscheidt en inhoudelijk wat te bieden hebt door concreet te zijn en een oplossing te bieden voor het mkb dat die vraag stelt. En laat je bedrijven regionaal samenwerken dan heb je ook sneller aansluiting bij elkaar. Daar ligt meer vertrouwen. En die willen makkelijker kennis met elkaar delen.” (Jeroen Wevers, Smart Welding Factory).
Wees doelmatig. "Een mkb’er wil wel maatwerk, maar wil daar bijna niks voor betalen. Daarom hebben wij een redelijk concreet aanbod en spelen we in de uitvoering zoveel mogelijk in op maatwerkvragen. We hebben onze modules zo ontwikkeld dat ze die mogelijkheid bieden." (Frank Theeuwen, CIVIL)
Begin klein. “Een grootse en langdurige samenwerking is hoogstens het eindpunt. Begin gewoon, met kleine eenvoudige dingen. Ga samen op weg en leer elkaar kennen en kijk waar je naartoe gaat.“ (Cyriel Mentink, CHILL). “Je moet ergens beginnen en een reputatie opbouwen, dat moet leiden tot een positie waarin je wordt gezien en gevonden.” (Alexander Jansen, TechForFuture).
Schaal op. “Ga na of je je ad hoc contacten op gegeven moment kan samen voegen richting groter programma/project (funnel).” (Dominique van Ratingen, ACIN)
Stapel vormen van commitment. “Een kracht van onze pps is dat we altijd gezegd hebben dat bedrijven zowel een financiële bijdrage als een bijdrage in tijd moeten leveren. Daardoor is er altijd veel activiteit van ondernemers binnen ons netwerk. We beschikken over ‘uren’ van ondernemers die we kunnen inzetten. De mix van geld en uren zorgt ook voor diversiteit: het zijn niet steeds dezelfde mensen die iets doen, er zijn veel verschillende ondernemers actief.” (Jacquelien Diender, Topcentrum E-Commerce).
Zoek het warme contact. “Het gaat om personen en persoonlijke contacten. Om "rondlopen in de regio", vragen oppikken en daar dan ter plekke partners bij zoeken.” (Joop Hazeleger, Tech4Food)
Houd focus. “Als je in zo'n genetwerkte vorm aan het samenwerken bent, dan is eigenlijk één van de grootste trucs hoe je binnen al die toffe ideeën die langs komen, niet een bepaalde richting gaat verliezen. Want er komen zoveel ideeën langs, je zit in een soort van constante storm waar allemaal de ene na de andere kans voorbij komt.” (Matthijs ten Berge, Culture Club)

Uit de praktijk

Simpel en laagdrempelig zijn sleutelwoorden in het aanbod aan mkb’ers, zegt Frank Theeuwen, projectleider van het Centrum voor Innovatief Vakmanschap Installatietechniek Limburg (CIVIL). “Wij bieden innovatieve opleidingen en examinering van nieuw en zittend personeel. Niet op anderhalf uur rijden afstand – daar hebben mkb’ers geen tijd voor - maar gewoon om de hoek. Dat is belangrijk omdat in de energietransitie de komende jaren ook van mkb’ers veel wordt verwacht. Een deel van de mkb’ers beseft nog niet dat ze moeten gaan investeren in de ontwikkeling van hun mensen. Zij zijn vooral bezig met hun klanten. Als CIVIL maken wij hen ervan bewust: als je straks mee wilt in de transitie, zul je wat moeten ondernemen. We bespreken welk pakket CIVIL daarvoor heeft en kijken met de ondernemer per personeelslid wat er nodig is. We hebben dus nadrukkelijk een adviesrol, we maken mkb’ers wegwijs in de energietransitie.”

Hier lees je meer over de aanpak van CIVIL.

Masterclass

In deze masterclass over samenwerken neemt expert Danielle Stolk jou mee en geeft aan hoe je bedrijven van modus kunt veranderen: van nee naar mee!
In deze masterclass over het aanbod neemt expert Niels Snoep (Rabobank) jou mee en geeft jou inspiratie en concrete handvatten die je gaan helpen om jullie ambitie op het gebied van mkb te realiseren én waarde voor het mkb te creëren.
In deze masterclass over communicatie neemt expert Tessa Renkers van de MKB Digiwerkplaats Haaglanden jou mee en geeft aan hoe je succesvol kunt communiceren met het mkb en welke kanalen er zijn.