Pak je positie in de energietransitie

Pps-activiteiten #Energie #Centres of expertise #Artikel

De afgelopen jaren werkten dertig regio’s aan hun concept Regionale Energiestrategie (RES). Daarin doen ze een voorstel voor regionale bijdragen aan de energietransitie. In veel regio’s krijgt de Human Capital Agenda die nodig is voor een succesvolle energietransitie weinig aandacht. Zo niet in de regio Noord-Holland Noord. Centre of Expertise (CoE) TerraTechnica en de PPS Dudoc XP schreven mee aan de arbeidsmarktparagraaf van de regio. Petra Bijvoet, Project Manager van TerraTechnica, vertelt erover en geeft tips voor andere regionale samenwerkingsverbanden.

Per regio formuleren overheden, inwoners, bedrijfsleven, netbeheerders, energiecoöperaties en maatschappelijke organisaties hun bijdrage aan het behalen van de CO2-reductiedoelstellingen uit het Klimaatakkoord in een RES. Het Klimaatakkoord brengt de nodige innovatievraagstukken met zich mee. Ook voor de arbeidsmarkt zorgt het voor kansen en uitdagingen. Er ontstaan nieuwe banen en functies veranderen. Die ontwikkeling vraagt om nieuwe vaardigheden en om goed opgeleide technici, terwijl er nu al een tekort is aan technici. Investeren in Human Capital (HC) is dan ook van groot belang voor het slagen van de energietransitie. In de meeste RES’en is vooralsnog weinig aandacht voor deze arbeidsmarktcomponent. CoE’s, CIV’s en PPS’en voortgekomen uit het RIF zijn bij uitstek geschikt om te zorgen dat er wél een arbeidsmarktparagraaf in een RES komt.

Arbeidsmarktparagraaf
Noord-Holland Noord heeft zo’n uitgebreide arbeidsparagraaf opgenomen in de Concept-RES 1.0. De paragraaf is tot stand gekomen in samenwerking met CoE TerraTechnica, een publiek-private samenwerking van Hogeschool Inholland met ondernemers, studenten, gemeenten, provincie en regionale partners gericht op duurzame energietechnologie. Petra Bijvoet, Projectmanager van TerraTechnica, vertelt over de samenwerking. ‘De arbeidsmarkt voor technici kent al langer structurele tekorten en de ambities van het Klimaatakkoord voor wat betreft de energietransitie komen daar nog bovenop. Toch is hier niet vanzelfsprekend aandacht voor. De focus van de meeste RES-programmamanagers ligt bij het zoeken naar plekken voor grootschalige opwek van wind- en zonenergie en dat is al ingewikkeld genoeg. Wij hebben snel contact gezocht met de programmamanagers van de RES om de samenwerking te zoeken en zij stonden daar zeer voor open. Ook Dudoc XP − een RIF-project van onder meer ROC Horizon College dat zich richt op de energietransitie in de gebouwde omgeving − het Regionaal Platform Arbeidsmarktbeleid NHN en Ontwikkelingsbedrijf Noord-Holland Noord, leverden input voor de arbeidsmarktparagraaf.’

Onderwijs
‘Onderwijs verdient een plek aan tafel bij het maken van de RES, maar ook die plek is niet vanzelfsprekend geregeld’, stelt Bijvoet. ‘Door proactief contact te leggen en mee te schrijven aan de RES garanderen scholen dat ze ook een rol krijgen in de uitvoering ervan. Dit vergroot de kans dat ze vroegtijdig betrokken raken bij nieuwe projecten in de regio en learning communities kunnen starten. Tegelijkertijd neemt de kans toe dat gemeenten ook projecten van scholen over de eigen gemeentegrenzen willen financieren, zolang het de RES ten goede komt. Ook met het oog op nieuwe Europese fondsen (Europese Green Deal) die vrij gaan komen helpt het dat scholen een positie hebben binnen de Regionale Energiestrategieën.’

Serieuze partner
‘Door je als school vanuit een PPS-netwerk aan te sluiten bij een RES vergroot je de kans om serieus genomen te worden. Dit bleek ook in Noord-Holland Noord. Het onderwijs was ook via het Horizon College vertegenwoordigd in de stuurgroep XL van de RES, waardoor het belang van een arbeidsmarktparagraaf extra werd onderstreept. Veel relevante partijen in Noord-Holland Noord, bedrijven, scholen en overheden werkten binnen het CoE Terratechnica en de PPS Dudoc XP al samen aan de belangrijkste vraagstukken rond de energietransitie. Tussen de twee netwerken is veel overlap, maar er zijn ook verschillen. Het CoE heeft een bredere blik op het thema energie en lokale energiesystemen van gebouwde omgeving in wijken, bedrijventerreinen tot agrigebieden,  terwijl Dudoc XP vooral focust op de gebouwde omgeving en de installatiebranche.’

Human Capital Agenda
Hoe kwam de Human Capital Agenda (HCA) uiteindelijk tot stand? ‘Er kwamen meerdere lijntjes samen’, vertelt Petra Bijvoet. ‘De Metropool Regio Amsterdam en de provincies Noord-Holland en Flevoland namen het initiatief om een een HCA te maken voor de klimaatopgave. Zij hebben daarvoor ook een regisseur aangesteld om de resultaten te borgen binnen de drie RES’en van deze provincies. Tegelijkertijd hebben we vanuit TerraTechnica proactief contact gezocht met de programmanagers en deelgenomen aan allerlei bijeenkomsten die vanuit het RES-team werden georganiseerd. Horizon College – penvoerder van Dudoc XP − was daarnaast vertegenwoordigd binnen de stuurgroep XL van de RES.’

Pak die kans!
De concept- RES’en zijn inmiddels geschreven. Maar volgens Bijvoet is het zeker nog niet te laat voor andere PPS’en om aan te haken bij de RES in hun regio. ‘De RES’en zijn nog concept en zullen de komende tijd nog worden verrijkt. Ik adviseer iedereen die in zijn eigen regio nog niet in gesprek is om (alsnog) hun kans te pakken om mee te praten. Een HCA is een verrijking voor iedere RES.’